“Ik heb alles al geregeld.” Of toch niet?
In gesprek met Rianne Temmen over internationaal erfrecht en het belang van blijven toetsen aan je leven nu.
Een testament, huwelijkse voorwaarden, misschien zelfs een levenstestament. Veel mensen denken: “Ik heb het goed geregeld.” Maar zodra je over de grens woont, werkt of vermogen hebt, of wanneer je persoonlijke situatie verandert, bijvoorbeeld door een scheiding, verhuizing of gezinsuitbreiding, kunnen de regels ineens flink anders uitpakken.
Wat je regelt, is niet altijd overal geregeld
Rianne Temmen is Certified Estate Settler bij Van Gogh Notarissen. Oftewel: zij begeleidt het zorgvuldig afwikkelen van een erfenis en zorgt dat erfgenamen weten waar ze aan toe zijn. Ze weet waar ze over praat. Niet alleen in theorie, maar ook in de praktijk. Rianne woont zelf in Denemarken en is gespecialiseerd in internationaal erfrecht. Wat haar opvalt? Mensen denken vaak dat het Nederlandse recht vanzelf blijft gelden. Of dat een testament automatisch overal bruikbaar is. Maar dat is lang niet altijd zo.
Eén Europa? Vergeet het maar
Binnen Europa bestaat er wel een erfrechtverordening, maar die geldt niet voor alle landen. En zelfs in landen die wél meedoen, moet je expliciet aangeven welk recht je wilt laten gelden. Anders kan het zomaar gebeuren dat een buitenlands rechtsstelsel bepaalt wat er met je nalatenschap gebeurt. Veel mensen zijn zich daar niet van bewust.
De gevolgen kunnen groot zijn, ook financieel. Nederland mag bijvoorbeeld nog tot tien jaar na je emigratie erfbelasting heffen. Heb je een huis in Frankrijk, dan geldt daar ook nog eens een eigen erfbelasting regeling, los van de Nederlandse. En landen als Italië, Zwitserland of de Scandinavische regio hebben elk weer hun eigen benadering.
Een voorbeeld dat je niet snel vergeet
Wat dat in de praktijk kan betekenen? Rianne deelt een (fictief maar realistisch) voorbeeld uit haar werk.
Een man woonde ongehuwd samen in Nederland en had een huis in Frankrijk. In zijn Nederlandse testament had hij vastgelegd dat het Nederlands recht van toepassing was. Zijn partner werd enige erfgenaam, maar de waarde van de Franse woning werd gelegateerd aan zijn neven en nichten. Die kregen dus niet de woning zelf, maar het geld dat het huis waard was.
De partner erfde de woning en de bankrekeningen, maar moest de waarde van de woning uitkeren aan de neven en nichten. In Frankrijk werd vervolgens 60 procent erfbelasting geheven over dat bedrag, terwijl het geld daarvoor er niet was. De nalatenschap werd negatief. De neven en nichten konden uiteindelijk niet het volledige bedrag uitgekeerd krijgen, maar moesten in Nederland wel erfbelasting betalen over het legaat. Een dubbele heffing was niet tegen te houden, omdat het om verschillende erfgenamen en verschillende landen ging. Het gevolg: juridische frustratie en financiële schade.
Voorkom verrassingen en aannames
Het lijkt een uitzonderlijke situatie, maar in de praktijk komt dit soort verrassingen vaker voor dan je denkt. Vooral omdat mensen wel iets regelen, maar er vervolgens nooit meer naar omkijken.
“Mensen zeggen dan vaak: dat regelen mijn kinderen wel onderling,” verzucht Rianne. “Maar dat is echt een misverstand. Als ik een tientje kreeg voor elke keer dat ik dat hoorde, kon ik met pensioen,” lacht ze. “Leg het gewoon vast. Niet omdat je je kinderen niet vertrouwt, maar juist om hen te beschermen tegen onduidelijkheid en ruzie.”
Internationaal advies, maar persoonlijk geregeld
Bij Van Gogh Notarissen draait het niet om standaard adviezen of verkooppraatjes. Rianne en haar collega’s nemen de tijd om situaties goed te doorgronden. Ze stellen vragen, brengen alles in kaart en geven dan pas een passend advies. En soms is dat advies dat er geen testament nodig is. Ook dat zeggen ze eerlijk.
In haar dagelijkse praktijk werkt Rianne met Mijnerfenis.nl. Dat is een beveiligd online platform waar erfgenamen op elk moment kunnen meekijken naar de afwikkeling van een nalatenschap. Wat is er al geregeld, wat moet er nog gebeuren, praktisch en fiscaal? Vooral bij families die verspreid over meerdere landen wonen, is dat ontzettend waardevol. Het maakt de afwikkeling transparanter, overzichtelijker en veiliger.
En wat als het nog complexer wordt, bijvoorbeeld met vastgoed in Italië of fiscale gevolgen in Spanje? Dan wordt er geschakeld met specialisten uit het internationale netwerk van Van Gogh Notarissen. Je hoeft het niet zelf uit te zoeken. Zij helpen je verder of verwijzen je door naar de juiste collega’s.
Waarom ze juist bij Van Gogh zo op haar plek zit? “Ik krijg hier de ruimte om mensen echt te helpen op mijn manier: helder, zonder poespas, en met de juiste middelen. Vanuit Denemarken ben ik volledig verbonden met het team in Zundert. Die vrijheid en samenwerking maken mijn werk bijzonder waardevol.”
Tot slot haar belangrijkste advies: heb je ooit iets vastgelegd, maar is je leven sindsdien veranderd? Ga er niet zomaar vanuit dat alles nog klopt. Zeker als je woont of werkt over de grens. Laat het checken. Het voorkomt een hoop gedoe en het geeft je rust.
Wil je weten of jouw testament nog past bij je huidige situatie? Of heb je vragen over een internationale nalatenschap? Samen zorgen ze ervoor dat jij echt goed geregeld bent.
Mailen mag naar temmen@vgogh.nl
